Alkohol w ciąży – fakty i mity
1. MIT: Szkodliwe jest wyłącznie picie dużych ilości alkoholu w czasie ciąży.
Negatywny wpływ na dziecko może mieć już jednorazowa, niewielka ilość wypitego alkoholu. Nie ma bezpiecznej określonej dawki alkoholu dla kobiet w ciąży – każda ilość niesie ryzyko wystąpienia nieprawidłowości w rozwoju nienarodzonego jeszcze dziecka.
2. MIT: Alkohol wypity przez matkę nie przedostaje się do organizmu dziecka.
Cząsteczki alkoholu przenikają przez łożysko, wpływając negatywnie na dziecko. Pół godziny po wypiciu alkoholu przez matkę jego stężenie we krwi dziecka jest takie samo jak we krwi matki.
3. MIT: Wypicie lampki wina wpływa korzystnie na samopoczucie przyszłej mamy.
Przyszła mama powinna unikać spożywania alkoholu – nawet niewielka ilość może zaszkodzić dziecku, bez względu na etap ciąży.
4. MIT: Picie alkoholu w czasie ciąży nie może doprowadzić do uszkodzeń mózgu dziecka.
Alkohol przyjmowany w czasie ciąży może spowodować skurcz naczyń pępowinowych zaburzając przepływ składników odżywczych i tlenu do płodu, zwiększając ryzyko jego niedotlenienia i niedożywienia. Alkohol wpływa negatywnie także na migrację komórek mózgowych. Powoduje to, że komórki nerwowe nie docierają do właściwego dla siebie miejsca i nie podejmują swoich funkcji. W wyniku tego dziecko może mieć trudności z zapamiętywaniem, myśleniem, przetwarzaniem informacji. Alkohol może również doprowadzić do obumarcia komórek mózgowych i dlatego jego mózg może funkcjonować nieprawidłowo.
5. MIT: Picie alkoholu w ciąży nie wywołuje poronienia i przedwczesnego porodu.
U kobiet, które nie zrezygnowały z alkoholu w czasie ciąży, znacznie wzrasta ryzyko poronienia lub przedwczesnego porodu.
6. MIT: Alkohol spożywany przez matkę przedostający się do płodu ma mniejsze stężenie.
Alkohol spożywany przez matkę przenika do płodu w takim samym stężeniu jakie występuje we krwi matki. Jednak ze względu na to, że dziecko ma słabo jeszcze wykształcone enzymy eliminujące alkohol z krwi, skutki jego obecności są przez nie odczuwane aż dwa razy dłużej niż przez matkę.
7. MIT: Picie alkoholu w czasie ciąży nie wpływa na poziom inteligencji dziecka.
Spożywanie alkoholu w ciąży może być szkodliwe dla dziecka i prowadzić do powikłań psychicznych wśród których mogą pojawić się opóźnienie w rozwoju umysłowym, niższy iloraz inteligencji, problemy z pamięcią, koncentracją, uczeniem się, rozumieniem pojęć abstrakcyjnych, ograniczony zasób słów, problemy z odróżnieniem świata rzeczywistego od nierealnego, trudności w nauce i utrzymaniu skupienia.
8. MIT: Groźne są napoje wysokoprocentowe, np. wódka, natomiast wino czy piwo zawierają mało alkoholu, więc nie stanowią zagrożenia.
Bez względu na rodzaj napoju alkoholowego, jest w nim obecna ta sama substancja, czyli alkohol etylowy. Każdy napój zawierający alkohol jest niebezpieczny dla dziecka. 250 ml 5% piwa albo 100 ml 12% wina czy 30 ml 40% wódki, zawierają dziesięć gramów czystego alkoholu (10 gramów 100% alkoholu).
9. MIT: FAS, czyli płodowy zespół alkoholowy, dotyczy tylko środowisk patologicznych, w których kobiety piją nałogowo.
Przyczyną wystąpienia FAS zawsze jest spożywanie przez matkę alkoholu w czasie ciąży, nawet niewielka ilość alkoholu może być szkodliwa. Przyszła mama powinna być świadoma, że ma całkowity wpływ na wystąpienie alkoholowego zespołu płodowego u swojego dziecka i może mu w 100% zapobiec poprzez całkowitą abstynencję alkoholową.
10. MIT: W trakcie ciąży spożywałam alkohol i moje dziecko urodziło się zdrowe, zatem kolejnemu też nic nie będzie, jeżeli będę piła.
Każda ciąża przebiega inaczej i to, że kobieta urodziła zdrowe dziecko, mimo picia alkoholu w czasie ciąży, nie gwarantuje, że przy kolejnej ciąży picie alkoholu nie będzie szkodliwe dla dziecka.
11. MIT: FAS jest w pełni wyleczalny.
Choroba jest nieuleczalna, gdyż niekorzystne zmiany, do których doszło w mózgu, nie mogą zostać cofnięte (jednakże nie ulegają one dalszemu pogłębieniu).
12. MIT: Dzieci z FAS to bardzo sporadyczne przypadki.
Z danych opublikowanych przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2015 roku, wynika, że w Polsce FASD (jest to szersze spektrum zaburzeń, w którym można zaobserwować jedynie część objawów; w tym spektrum wyróżniamy zarówno częściowy FAS, jak i poalkoholowe defekty urodzeniowe i poalkoholowe zaburzenia układu nerwowego) występuje nie rzadziej niż u 20 na 1000 dzieci w wieku 7-9 lat, a w tym pełnoobjawowy Płodowy Zespół Alkoholowy (FAS) – u 4 na 1000. Oznacza to, że FASD występuje częściej niż np. choroby spektrum autystycznego lub zespół Downa.
13. MIT: Picie alkoholu nie jest wskazane tylko w pierwszym trymestrze.
Picie alkoholu na każdym etapie ciąży może mieć szkodliwe skutki dla dziecka.